بن سولفورون متیل یکی از سموم علف کش پرکاربرد است که در مزارع کشاورزی بویژه مزارع برنج مورد استفاده قرار می گیرد. تحقیق حاضر برای اولین بار میزان سمیت بن سولفورون متیل را در ماهی کپور معمولی مورد بررسی قرار داده است. به این منظور، برای تعیین میزان محدوده کشندگی بن سولفورون متیل، ماهی های کپور معمولی به طور تصادفی در 8 گروه در معرض غلظت های 0، 01/0، 05/0، 1/0، 5/0، 1، 2 و 4 گرم در لیتر بن سولفورورون متیل قرار گرفتند و در زمان های 24، 48، 72 و 96 ساعت میزان تلفات ماهیان ثبت شد. پس از تعیین محدوده کشندگی، ماهیان به طور تصادفی در 5 گروه در سه تکرا ر در معرض غلظت های 0، 2/1، 4/1، 6/1 و8/1 گرم در لیتر بن سولفورون متیل قرار گرفتند و در زمان های 24، 48، 72 و 96 ساعت میزان تلفات ماهیان ثبت شد. داده های بدست آمده با استفاده از روش آنالیز آماری پروبیت با نرم افزار SPSS مورد بررسی قرار گرفت و مقادیر (LC1-99) شامل LC1، LC10، LC30، LC50، LC70، LC90 و LC99 محاسبه گردید. نتایج نشان داد تلفات ماهیان با افزایش غلظت بن سولفورون متیل و افزایش زمان آزمایش افزایش یافت و میزان غلظت کشنده بن سولفورون متیل در ماهی کپور معمولی با افزایش مدت زمان آزمایش کاهش یافت بطوریکه میزان متوسط غلظت کشنده در زمان های 24، 48، 72 و 96 ساعت بترتیب 86/1، 82/1، 75/1 و 62/1 گرم در لیتر بدست آمد. در این مطالعه میزان حداکثر غلظت مجاز، غلظت غیرموثر و حداقل غلظت موثر علف کش بن سولفورون متیل بترتیب 162/0، 162/0 و 41/1 گرم در لیتر محاسبه گردید.

علف های هرزآن هامکارایی علف کش های پرتیلاکلر از علف کش های کلرواستامیدی بازدارنده سنتز چربی و بن سولفورون از سولفونیل اوره های بازدارنده سنتز آنزیم استولاکتات سینتاز به صورت انفرادی و نیز برهمکنش آن ها در صورت اختلاط در دز های صفر، 25، 50، 75، 100 و 125 درصد دز توصیه شده در کنترل سوروف و پیزور بررسی شد. نتایج نشان داد که کنترل علف های هرز در تیمار با دزهای مختلف دو علف کش با مدل دز-پاسخ لوجستیک قابل بیان بود (R2≥95%). دز لازم برای 50 درصد کاهش زیست توده سوروف (ED50) در تیمار با پرتیلاکلر و بن سولفورون، به ترتیب 1/17 و 7/24 درصد دز توصیه شده و برای پیزور، 3/32  و 4/26 درصد دز توصیه شده بود که بیانگر کارایی بیشتر پرتیلاکلر در کنترل سوروف و بن سولفورون در کنترل پیزور بود، درحالی که پرتیلاکلر، کنترل کامل سوروف را موجب شد، امّا هیچیک از علف کش ها تا 125 درصد دز توصیه شده، قادر به کنترل کامل پیزور نبودند. مطابق مدل دز-پاسخ لجستیک برازش شده (R2≥95%) با اختلاط دز توصیه شده بن سولفورون با 75 درصد پرتیلاکلر و نیز دز توصیه شده پرتیلاکلر با 25 درصد بن سولفورون، کنترل 100 درصد پیزور را به دنبال داشت. امروزه جگن ها فراوانترین و متنوع ترین علف های هرز مزارع برنج هستند و مطابق نتایج این تحقیق برای کنترل علف هرز شاخص این گروه یعنی پیزور، اختلاط علف کش ها ضروری است. با اختلاط دو علف کش پرتیلاکلر و بن سولفورون، کنترل دو علف هرز کلیدی شالیزار یعنی پیزور و سوروف با دز کمتری از این علف کش ها میسر است که نیازمند بررسی های بیشتر در شرایط مزرعه ای برای تعیین دز مناسب است.

زمینه مطالعه: سموم دفع آفات کشاورزی از عوامل مهمی می باشند که می توانند با ورود به محیط های آبی سبب آلودگی محیط زیست و آسیب به موجودات آبزی گردند. بن سولفورون متیل یک علف کش است که در مزارع کشاورزی به ویژه مزارع برنج کاربرد فراوانی دارد. هدف: با وجود حلالیت بن سولفورون متیل در آب و ورود آن به محیط های آبی مطالعات محدودی بر روی میزان سمیت این علف کش در موجودات آبزی صورت گرفته است. مطالعه حاضر اثرات سمیت مزمن بن سولفورون متیل را در ماهی کپورمعمولی (Cyprinus carpio) مورد بررسی قرار داده است. روش‎کار: ماهی ها در 4 گروه تقسیم شدند. گروه 1 به عنوان شاهد در نظر گرفته شد و گروه های 2، 3 و 4 به ترتیب در معرض غلظت های 10 درصد، 20 درصد و 30 درصد میانه غلظت کشنده 96 ساعته بن سولفورون متیل برابر با 0، 162/0، 324/0 و 486/0 گرم در لیتر بن سولفورون متیل قرار گرفتند. پس از 21 روز نمونه های خون، سرم و بافت کبد ماهی ها بررسی شدند. نتایج: تعداد گلبول های سفید خون در گروه های 2 و 3 (162/0 و 324/0 گرم در لیتر) نسبت به گروه 1 (شاهد) افزایش یافت، در حالی که در گروه 4 (486/0 گرم در لیتر) کاهش معنی دار گلبول های سفید نسبت به سایر گروه ها مشاهده شد. تعداد گلبول های قرمز، مقدار هموگلوبین و درصد هماتوکریت در گروه های 3 و 4 (324/0 و 486/0 گرم در لیتر) روند کاهشی و معنی داری را نسبت به سایرگروه ها نشان دادند و مقادیر MCV، MCH و MCHC در هیچ یک از گروه ها با یکدیگر تفاوت معنی داری نداشتند. مقدار پروتئین تام سرم در گروه های 3 و 4 (324/0 و 486/0 گرم در لیتر) نسبت به گروه شاهد کاهش معنی دار داشت. گلوکز سرم در گروه های 3 و 4 (324/0 و 486/0 گرم در لیتر) در مقایسه با گروه های دیگر افزایش معنی داری نشان داد و آنزیم های AST، ALT و ALP با افزایش غلظت بن سولفورون متیل روند افزایشی داشتند. بیشترین آسیب بافتی درگروه 4 (486/0 گرم در لیتر) به صورت پرخونی، دژنرسانس واکوئلی هپاتوسیت ها، نفوذ سلول های آماسی، هیپرپلازی مجاری صفراوی و نکروز هپپاتوسیت ها در بافت کبد مشاهده گردید. نتیجه­گیری نهایی: افزایش غلظت بن سولفورون متیل سبب بروز و مشاهده آسیب های بافتی در کبد و تغییرات در شاخص های خونی و سرمی ماهی کپور معمولی گردید.

به منظور ارزیابی علف کش های رایج کشت نشایی برنج در شرایط کشت مستقیم مرطوب رقم هاشمی، این پژوهش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار به اجرا در آمد. تیمار ها شامل کاربرد مقادیر توصیه شده علف کش های پرتیلاکلر (1)، اگزادیارژیل+ بن سولفورون متیل (2)، افزودن پروپانیل یا تیوبنکارب به تیمار 1 و2 (3 تا 6)، افزودن سینوسولفورون به تیمارهای 3 تا 6 (7 تا10) و نیز شرایط عاری (11) و آلوده به (12) علف های هرز بود. بیشترین آلودگی کل علف های هرز به ترتیب در کاربرد پرتیلاکلر، اگزادیارژیل+ بن سولفورون متیل و پرتیلاکلر به همراه پروپانیل یا تیوبنکارب مشاهده شد. بیشترین ارتفاع برنج در شرایط آلوده به علف هرز ثبت شد؛ درحالی که بیشترین مقدار برای سایر صفات در شرایط وجین دستی علف های هرز مشاهده شد. در مقایسه تیمارهای کاربرد علف کش با یکدیگر، کمترین رشد و عملکرد برنج در کاربرد پرتیلاکلر (به واسطه بیشترین میزان رقابت علف های هرز) و اگزادیارژیل+ بن سولفورون متیل+ تیوبنکارب ثبت شد. در تیمار اخیر تعداد خوشه و دانه و وزن هزاردانه کمتر از کاربرد انفرادی پرتیلاکلر بود. از آنجا که کاربرد اگزادیارژیل+ بن سولفورون متیل در کنترل علف های هرز بهتر از گروه پرتیلاکلر بودند و نیز با توجه به کنترل موثر اویارسلام با کاربرد بن سولفورون متیل و سوروف با کاربرد تیوبنکارب، لذا علت این امر را می توان مرتبط با اثرات گیاه سوزی بالاتر کاربرد اگزادیارژیل+ بن سولفورون متیل+ تیوبنکارب بر برنج دانست. در تیمارهای کاربرد علف کش ها، بیشترین تعداد پنجه و خوشه و عملکرد بیولوژیک و دانه در کاربرد اگزادیارژیل+ بن سولفورون متیل+ پروپانیل مشاهده شد. به طور کلی به نظر می رسد که با وجود کنترل مطلوب علف های هرز، رقم هاشمی نسبت به کاربرد علف کش ها در شرایط خاک اشباع حساس بوده و دچار گیاه سوزی شده است.

یکی از اقدام های لازم پیش از کشت گیاهان زراعی دوم، بینش کافی درزمینه ی تأثیر باقی مانده ی علف کش های مصرف شده در کشت گیاه زراعی اصلی بر رشد گیاهان زراعی کشت دوم است. این آزمایش به منظور بررسی تأثیر بازدارندگی احتمالی باقی مانده ی برخی علف کش های انتخابی برنج برکشت شاهی و کاهو به عنوان محصولات غالب کشت دوم انجام شد. عامل های آزمایش شامل علف کش های رایج شالیزار (تیوبنکارب، بوتاکلر، اکسادیارژیل، بن سولفورون متیل و مصرف نکردن علف کش (شاهد) و گیاهان محک (کاهو و شاهی)) بودند. علف کش های یادشده بنا بر عرف منطقه در کشت نشایی برنج مصرف و پس از برداشت برنج، آزمایش های زیست سنجی با استفاده از خاک شالیزارهای بالا در شرایط گلدانی انجام شد. نتایج نشان داد که تأثیر بازدارندگی باقی مانده ی علف کش ها بسته به نوع گیاه کشت دوم و نوع علف کش مصرفی شالیزار متفاوت بود. ریشه ی گیاهان محک در مقایسه با اندام های هوایی حساسیت بیشتری به باقی مانده ی علف کش ها نشان دادند. بوتاکلر کمترین (9درصد≤ ) و اکسادیارژیل بیشترین (60درصد≤ ) میزان بازدارندگی بر گیاهان محک را داشت و علف کش های بن سولفورون متیل و تیوبنکارب نیز از لحاظ آماری تأثیر بازدارندگی همسان اکسادیارژیل بر ریشه ی گیاهان محک موردبررسی داشت. بر پایه ی نتایج این آزمایش، رشد گیاهان شاهی و کاهو به عنوان کشت دوم در شالیزار می تواند به طور معنی داری تحت تأثیر منفی باقی مانده ی برخی از علف کش های شالیزار مانند اکسادیارژیل، بن سولفورون متیل و تیوبنکارب قرار گیرد.

به منظور ارزیابی ﺗ ﺄ ثیر علف کش ها بر مدیریت علف های هرز و عملکرد دانه ژنوتیپ های مختلف برنج، آزمایشی در سال زراعی 96-95 در ﻣ ﺆ سسه تحقیقات برنج کشور واقع در شهرستان رشت انجام گرفت. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرت های اصلی شامل پنج سطح مدیریت علف هرز به صورت 1-مصرف متوالی پندیمتالین، بن سولفورون متیل، سای هالوفوپ بوتیل 2-مصرف متوالی پندیمتالین، بن سولفورون متیل، سای هالوفوپ بوتیل 3-مصرف متوالی پرتیلاکلر، بن سولفورون متیل، پروپانیل، 4-مصرف متوالی پرتیلاکلر، بن سولفورون متیل، پروپانیل به همراه 5-شاهد آلوده به علف هرز (بدون مصرف علف کش) تحت جامعه طبیعی علف های هرز و کرت های فرعی نیز شامل 10 ژنوتیپ برنج بودند. نتایج نشان داد که اثر ژنوتیپ، مدیریت علف هرز و اثر متقابل آن ها بر تمامی صفات مورد ارزیابی شامل زیست توده علف های هرز، ارتفاع بوته، اجزای عملکرد و عملکرد دانه برنج معنی دار بود. ژنوتیپ های برنج واکنش های متفاوتی را از نظر صفات مورد بررسی در هر سطج مدیریت علف هرز نشان دادند که علت این امر به توانایی رقابتی متفاوت ارقام نسبت داده می شود. تمامی تیمارهای علف کشی سبب کاهش معنی دار زیست توده علف های هرز و افزایش عملکرد دانه در تمامی ژنوتیپ ها در مقایسه با شاهد آلوده به علف هرز شدند؛ با این وجود تیمار مصرف متوالی پرتیلاکلر، بن سولفورون متیل، پروپانیل با دارا بودن کمترین زیست توده علف های هرز و بالاترین کارآیی کنترل آن ها و همچنین بالاترین میزان عملکرد دانه در تمامی ژنوتیپ ها، بهترین ترکیب علف کشی جهت کنترل مطلوب علف های هرز بوده و به نظر می رسد که بتواند جایگزین مناسبی برای وجین دستی به منظور کاهش هزینه های کارگری و اقتصادی تر نمودن تولید برنج باشد.